EMDR

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, kortweg EMDR, is een vorm van therapie die gericht is op het concreet laten uitdoven van angst ontstaan ten gevolge van traumatische ervaringen. EMDR bestaat sinds het begin van de jaren negentig en is uiterst populair.

EMDR is ontwikkeld als therapeutische techniek voor de begeleiding van personen met enkelvoudige psychotrauma klachten. Dat zijn duidelijk afgebakende angsten ontstaan ten gevolge van eenmalige ervaringen van (heftige) traumatische aard, zoals bijvoorbeeld een zware aanrijding, verkracht worden, of het meemaken van een zelfmoord.

Werking

In de therapie herbeleeft de cliënt vanuit een perspectief van het heden in gedachten enerzijds de gebeurtenissen die de angst opwekken en anderzijds de angst en andere emoties die hierdoor worden opgeroepen.

Tegelijkertijd wordt de cliënt bewust afgeleid door geluid en/of beweging, waardoor de schijnbaar oorzakelijke connectie die er bestaat tussen herinnering en emoties verdwijnt. De cliënt ontspant daardoor en kan zijn angst laten wegvloeien.

Door dit een aantal malen te herhalen, blijft de angst definitief weg dan wel komt op een aanvaardbaar niveau.

EMDR bouwt voort op hypnotherapie en verschilt daar in de kern niet veel van. Bij beide spelen een verlaagd bewustzijnsniveau, herbeleven en suggestie een rol. Door de cliënt zijn angsten en de gebeurtenissen die die angsten oproepen herhaald in het hier en nu te laten herbeleven, en het automatisme waarmee de gebeurtenis angst oproept te breken, vermindert de lading ervan.

Bij diverse therapieën waarin herbeleving wordt gebruikt, gaat men ervan uit dat hoe heftiger de cliënt de gebeurtenis herbeleeft, des te makkelijker hij of zij de bijhorende emotionele reacties in de toekomst kan loslaten. Bij EMDR is dit juist niet het geval. Men sluit daarbij aan bij breed wetenschappelijk onderzoek dat het zo echt mogelijk herbeleven van zeer heftige emotionele ervaringen de cliënt uiteindelijk juist meer in de war maakt.

Binnen EMDR propageert men herbeleven van de traumatische gebeurtenis vanuit het hier en nu, met het emotionele kader wat nu aanwezig is ten aanzien van de gebeurtenis. In analogie met Rationeel Emotieve Therapie, richt de therapie zich op die emoties en emotionele gedachten die niet functioneel zijn.

Voordelen en nadelen

EMDR is in wezen een interventietechniek die omgevormd is tot therapie en die door haar aansprekende eenvoud en warsheid van praten over en reflecteren op, appelleert aan de gemakzucht van de moderne mens. Het is een soort pilletje, maar dan op het therapeutisch vlak. Velen vinden dit een voordeel, anderen juist een nadeel.

EMDR is voor iedereen te doorgronden en boezemt weinig angst in. Daardoor is de de drempel om eraan te beginnen lager dan bij andere vormen van therapie, wat de kans op een bevredigende uitkomst van de therapie vergroot. Velen zien ook als voordeel van EMDR dat je niet veel over jezelf hoeft te vertellen.

Wat je als nadeel kunt zien is dat bij gebruik van EMDR het zicht op de overige problemen waar de cliënt misschien mee tobt, er in mindere mate is. Dit ligt wellicht niet zozeer aan de techniek zelf als wel aan de manier waarop EMDR dan wordt gebruikt. Tevens kan, vanuit een existentieel perspectief gezien, een inbedding van de verandering binnen de persoon matig zijn.

Bijvoorbeeld, een man is een jaar terug in zijn auto van achteren aangereden en is angstig in het verkeer. Een EMDR-behandeling helpt hem van zijn angst af en meneer rijdt alweer geruime tijd met plezier rondt. Wel heeft hij om hem onverklaarbare reden 's nachts angstdromen die op den duur zo erg worden dat hij niet meer kan werken. In gesprekken met een therapeut komt dan naar boven dat hij sinds de aanrijding heftig is gaan piekeren over de dood, in het bijzonder die van hemzelf. Dit is niet in de EMDR-behandeling meegenomen.

De nadelen gaan in wezen alle terug op twee punten: (a) EMDR is eigenlijk een therapeutische interventie maar wordt vaak gebruikt als brede therapie, en (b) men acht EMDR voor steeds meer problematieken de aangewezen begeleidingsmethode.

Een therapie is meer dan een interventie. Bij een therapie hoort een kader van ideeën. Bijvoorbeeld, over hoe psychische problemen ontstaan, wat een persoonlijkheid is, welke rol de buitenwereld speelt, wanneer wat en hoe gedaan moet worden in de therapie, welke de interventies zijn die je hoe en wanneer gebruikt.

EMDR is, mede onder invloed van het oprekken van het begrip trauma en actieve promotie door invloedrijke personen en groepen, tegenwoordig uiterst populair. Het lijkt alsof het de status heeft van wondermiddel, nuttig bij elk probleem waarbij angst en heftige emoties een rol spelen. Van burn-out tot eenzaamheid tot een getraumatiseerde jeugd in Soedan tot angst voor spinnen.

Het is de vraag of zulke wondermiddelen bestaan. In tien sessies EMDR eenvoudig alle angst in het leven wegnemen kan niet, ervan afgezien of het verstandig is of niet.

Voor welke problemen

EMDR is prima geschikt als therapievorm bij lichtere en zwaardere vormen van traumatische gegeneraliseerde angst, op voorwaarde dat de angst gekaderd is en slechts betrekking heeft op één specifieke gebeurtenis en dat degene die last heeft van de angst geen andere psychische problemen heeft.

Als therapievorm voor meervoudige problematieken (psychotrauma in combinatie met problemen of stoornissen rondom de persoonlijkheid of meervoudig trauma) is EMDR, behalve als onderdeel van een brede therapie, minder geschikt.

EMDR is nauwelijks geschikt voor begeleiding bij problemen rondom levensvraagstukken en persoonlijke groei. Ook bij problematieken waarbij het vooral aankomt op inzicht, het tonen van moed en/of het verwerken van verdriet, heb je weinig aan EMDR.

Waar

Je vindt in Nederland veel therapeuten en psychologen die gebruik maken van EMDR. Sommigen hebben zich erin gespecialiseerd, anderen doen het erbij. Daarnaast vind je het als een techniek bij tal van instituten die zich richten op traumazorg.

Leeslijst EMDR

- Handboek EMDR, De Jongh, Ad en Ten Broeke, Erik, Harcourt 2003.
- Trauma, Diagnostiek en Behandeling, Aarts, Petra en Visser, Wim, Bohn Stafleu 1999.
- EMDR, Basic principles, Shapiro, Francine, Guilford publications 1999 (engels).

Links

Info leven & zijn: Levensvragen - Ouder worden - Over identiteit - Hoe identiteit ontstaat - Introvert vs extravert - Emotie & empathie - Man en vrouw - Brein en denken - Sublimeren - Conformisme - Het Patriarchaat - Structuralisme - Zijn in de tijd - Fenomenen - Philip Larkin - Schopenhauer - Céline - Marcel Proust - Zingeving

Info persoonlijke problemen: Psychische klachten - Angst - Subassertiviteit - Boosheid & woede - Stress - Burnout - Groeipijn - Eenzaamheid - Depressiviteit - Emotionele problemen - Verlies & rouw - Psychose - Eetproblemen - Twee werelden - Hoogbegaafdheid

Info therapie en dergelijke: Therapievormen - EMDR - Existentiële therapie - Gestalttherapie - RET - Schematherapie - Schrijftherapie - Transactionele Analyse - Over therapie - Denkfouten therapie - Geschiedenis therapie - De psychiatrie - Wie is van hout - Verhaeghe: Identiteit - DSM V Handboek

Tests: Assertiviteitstest - Introvert-extravert test - Relatietest

Begeleiding: Existentiële therapie - Boosheidstherapie - Relatietherapie - Relatieherstel ouder en kind - Rondom werk

Contact & zo: Contact - Bureau IDEE - Tarieven - Colofon

web
analytics