Philip Larkin - This Be The Verse

Philip Arthur Larkin (1922 – 1985) was een Engelse dichter, schrijver en jazz-criticus. Hij is een van de grote, bekende Engelstalige dichters van de tweede helft van de 20e eeuw. Conservatief, gloomy, zwarte humor en een obsessie voor dood en het negatieve in de mens.
Philip Larkin

Larkin debuteerde in de jaren veertig. Eerst verdiende hij zijn brood als bibliothecaris aan een Engelse Universiteit, later, eenmaal bekend, werd hij hoofd bibliothecaris van de universiteit in Hull.

Diep in zijn hart wilde hij eigenlijk romancier worden maar dat is hem nooit gelukt. Naast enkele erg gewaardeerde dichtbundels publiceerde hij twee romans die weinig succes hadden.

Larkin was als dichter uitgesproken conservatief. Hij startte het schrijven van een gedicht vanuit de behoefte een emotionele gedachte vast te leggen. Wanneer je dit vanuit je vakmanschap voor elkaar krijgt, vond hij, slaag je er misschien in de ervaring van die emotie bij de lezer over te brengen.

Larkin's poems cultivate solitude, withdrawal, "the wish to be alone". His persona is that of an awkward bachelor, too fond of his own company to crave other people's, too old (even when young) to take advantage of the sexual revolution, too conscious of "the sure extinction we travel to" to have fun.

Even casual readers, let alone those who knew the man personally, must have realised this misanthropy was a performance – a poet playing at being his gloomiest self.

Still, few were prepared for the picture of Larkin that emerged in his Selected Letters, edited by Anthony Thwaite in 1992, and in Andrew Motion's biography the following year.

It wasn't just the number of women he was involved with that came as a shock (at one point, towards the end of his life, three at once), but the illiberal views privately expressed to friends on everything from immigration to the awfulness of children.

"I can't believe I am so much more unpleasant than everyone else," Larkin wrote, but in bleak moments he did believe it and after the biography and letters even former admirers started believing it too.

Hieronder twee gedichten van Larkin, met als eerste This Be The Verse, zijn bekendste gedicht en beslist een van zijn mooiste, daarna het gedicht Aubade. Vertalingen van de hand van Cornelis W. Schoneveld (bezig met een boek met vertalingen van gedichten van Larkin) volgen daarna.

They fuck you up, your mum and dad.
They may not mean to, but they do.
They fill you with the faults they had
And add some extra, just for you.

But they were fucked up in their turn
By fools in old-style hats and coats,
Who half the time were soppy-stern
And half at one another's throats.

Man hands on misery to man.
It deepens like a coastal shelf.
Get out as early as you can,
And don't have any kids yourself.

Eerste publicatie: Augustus 1971 in the New Humanist en later opgenomen in de bundel High Windows uit 1974. Hieronder de vertaling van Cornelis W. Schoneveld.

Ze naaien jou, je pa en moe.
Zo niet expres, ze doen het wel.
Ze dienen jou hun fouten toe,
Met juist voor jou een extra stel.

Maar ooit genaaid waren ook zij
Door een bedaagd gekleed dwaas paar,
Teerhartig-streng vaak allebei,
Vaak op de vuist ook met elkaar.

De mens erft van de mens zijn leed.
't Verdiept als zee bij hoog getij.
Pak de eerste kans tot heengaan beet,
En houd jezelf zo kindervrij.

I work all day, and get half-drunk at night.
Waking at four to soundless dark, I stare.
In time the curtain-edges will grow light.
Till then I see what’s really always there:
Unresting death, a whole day nearer now,
Making all thought impossible but how
And where and when I shall myself die.
Arid interrogation: yet the dread
Of dying, and being dead,
Flashes afresh to hold and horrify.

The mind blanks at the glare. Not in remorse
—The good not done, the love not given, time
Torn off unused—nor wretchedly because
An only life can take so long to climb
Clear of its wrong beginnings, and may never;
But at the total emptiness for ever,
The sure extinction that we travel to
And shall be lost in always. Not to be here,
Not to be anywhere,
And soon; nothing more terrible, nothing more true.

This is a special way of being afraid
No trick dispels. Religion used to try,
That vast moth-eaten musical brocade
Created to pretend we never die,
And specious stuff that says No rational being
Can fear a thing it will not feel, not seeing
That this is what we fear—no sight, no sound,
No touch or taste or smell, nothing to think with,
Nothing to love or link with,
The anaesthetic from which none come round.

And so it stays just on the edge of vision,
A small unfocused blur, a standing chill
That slows each impulse down to indecision.
Most things may never happen: this one will,
And realisation of it rages out
In furnace-fear when we are caught without
People or drink. Courage is no good:
It means not scaring others. Being brave
Lets no one off the grave.
Death is no different whined at than withstood.

Slowly light strengthens, and the room takes shape.
It stands plain as a wardrobe, what we know,
Have always known, know that we can’t escape,
Yet can’t accept. One side will have to go.
Meanwhile telephones crouch, getting ready to ring
In locked-up offices, and all the uncaring
Intricate rented world begins to rouse.
The sky is white as clay, with no sun.
Work has to be done.
Postmen like doctors go from house to house.

Philip Larkin, "Aubade" from Collected Poems. Hieronder de vertaling van Cornelis W. Schoneveld.

'k Werk heel de dag, en drink daarna teveel.
Vier uur, in 't stille donker staar ik rond.
De rand van het gordijn wordt zo lichtgeel.
Tot dan zie ik wat toch al steeds bestond:
De dood, nooit rustend, nader 'n hele dag,
Al wat ik dan te denken nog vermag
Is waar en wanneer ik zelf sterven moet.
Een vruchteloze vraag: toch flitst 't venijn
Van doodgaan en dood zijn
Weer telkens op, wat schrik en afschuw voedt.

Die gloed verbleekt de geest. 't Komt niet door spijt
-Goedheid en liefde niet gegeven, loos
Verspeelde tijd-noch door rampzaligheid,
Waar 'n leven, vals gestart, zo'n lange poos
Kan nemen voor herstel, of wellicht nimmer;
Maar door totale zinloosheid voor immer,
De ashoop die ons vaste eindpunt is
Waarin we steeds verloren zijn. Nooit weer
Hier zijn, noch ergens meer,
En gauw al; niets zo gruwelijk, zo gewis.

Dit is een vrees van speciale staat,
Geen list verdrijft die. Godsdienst heeft 't getracht,
Dat mottig kolossaal muziekbrokaat,
Voorgevend dat de dood ons nimmer wacht,
Die schone schijn die zegt "geen redelijk wezen
Is bang voor wat 't niet voelen zal," ons vrezen
Ontgaand voor wat dan volgt-niets klinkt, niets smaakt,
Geen zicht, gevoel of reuk, niets wat kan denken,
Geen liefde of aandacht schenken,
Verdoving waar geens mens ooit uit ontwaakt.

Steeds zweeft dit op de rand van te vervagen,
Een kleine vaste vlek, een licht gezwel
Dat elke drang door twijfel doet vertragen.
Veel dingen komen mogelijk nooit; dit wel,
En de úitvoering ervan gaat dan tekeer,
Met ovenvrees in ons ontvlamd, wanneer
Alleen of dorstig. Moed blijft zonder buit:
't Spaart anderen slechts paniek, want stoer of laf
Elk eindigt in het graf.
Beklag of weerstand maakt de dood niets uit.

Traag wordt het licht, vorm krijgt de kamer al.
Het staat zo vast als 'n huis; dit weten wij,
Wisten we altijd, weten ons in 'n val,
Maar nemen 't niet. Toch moet één kant opzij.
Intussen hurkt ringklaar de telefoon
In zitvaste bureaus, en druk vertoon
Begint in 't huur-rijk zorgeloos zijn sleur.
De lucht is wit als kalk, geen zon die lacht.
De werkplicht wacht.
Koeriers gaan zoâls dokters van deur tot deur.